Bussiin johtet 50 suohkana čađa gávdnat vástádusaid olbmuid dearvvašvuođadillái

Dáppe sáhtát lohkat ášši dárogillii.

Leat go oaidnán alit ja vilges busse mas čuožžu SAMINOR? Okta Norgga stuorámus dearvvašvuođa- ja eallindilleiskkadeapmi lea dál galledeame suohkaniid Trøndelagas. Bealgoalmmát jagis galgá iskkadeapmi galledit 50 suohkana Innlandet fylkkas ja gitta Finnmárkui. Diehtočoaggin álggi diibmá golggotmánus Rossen Tjïeltes ja lea dassážii fitnan logi suohkaniin.

Dušše Trøndelagas leat bovdejuvvon 12 000 olbmo iskkadeapmái ja oktiibuot galget 80 000 olbmo bovdejuvvot Innlandet, Trøndelagas, Nordlánddas, Romssas ja Finnmárkkus.

Buohkat geat dassážii leat searvan leat leamaš hui duhtavaččat go leat beassan iskat iežaset dearvvašvuođa ja sii maid oidnet árvvu searvat dutkamii mii sáhttá buoridit álbmotdearvvašvuođa boahtteáiggis, dadjá SAMINOR 3 dutkanjođiheaddji, Ann Ragnhild Broderstad.

Okta dain gažaldagain maid háliidit guorahallat lea mo dáruiduhttin čuohcá minoritehtaid dearvvašvuhtii ain odne.

Iskkadeapmi lea dán jagi stáhtabušeahtas juolluduvvon 20 miljovnna ruvnno.

Oassálastit lassánit Trööndelagas

SAMINOR oasseváldilogut leat rievddadan veaháš suohkaniid gaskka, muhto dađistaga go iskkadeapmi lea beaggigoahtán guovlluin, de leat boahtán eambbo ja eambbo oassálastit. Dain maŋimuš suohkaniin gos SAMINOR lea galledan, leat biddjon ođđa olahusat.

SAMINOR Monica Wennberg og Bente Sundt.jpg — ISKKÁDEAPMI: Bente Sundt čađaha spirometriija. Go bossu buot maid nagoda dan revrre čađa de sáhttá oaidnit man buorit geahppát leat. Foto: Ánte Siri

– Lijre (Lierne) suohkanis mis lei olahus. Doppe serve 42 % oasseváldi. Snåase (Snåsa) suohkanis maid olaheimmet measta seamma lohkui, váiludedje dušše 16 oassálasti. Snåases baicca serve ovtta beaivvis 66 oasseváldi, ja dat lei maid olahus. Dábálaččat bohtet sullii 45 olbmo beaivvis, muitala Broderstad.

Gieddebargit bloggejit dađistaga ja das beassá lohkat mii dahpahuvvo iskosis. Duvle dieđihedje ahte lei guhkes ráidu ovtta lávvordaga Stïentjes (Steinkjeras).

Kritihkalaš diehtováilevašvuohta

Odne váilot dieđut earrát eará demografiija, ekonomiija ja dearvvašvuođa birra Sámis. Davviriikkain ja Eurohpás eai registrere čearddalašvuođa registariin mat geavahuvvojit statistihkas. Dat geažil váilojit olu dieđut sámi servvodaga birra, earret eará dearvvašvuođa birra.

– Go mis eai leat dieđut iežamet servvodaga birra, de dat hehtte dahkamis buriid mearrádusaid áššiin mat gusket sámiide ja sámi servvodahkii. Eat mii sáhte árvádallat movt dillii lea ovttaskas olbmuid muitalusaid vuođul. Movt galgat sáhttit bidjat johtui ulbmillaš doaibmabijuid máhttu haga, jearrá Broderstad.

SAMINOR lea erenoamáš iskkadeapmi ja lea dat áidna álbmotiskkadeapmi mii lea hábmejuvvon iskat sámi ja kveana álbmoga dearvvašvuođa.

– SAMINOR lea áidna vejolašvuohta mis lea oažžut statistihka sámi ja kvena álbmoga dearvvašvuođa birra. Mii leat válljen álgit iskkademiid Plassjas dan dihte go mis lea unnán máhttu lullisámiid birra, lohká Broderstad.

Loga maid dan NRK-ášši: Mo váikkuha dáruiduhttin min áin odne?

SAMINOR BIRRA

SAMINOR leat báikkálaš dearvvašvuođa ja eallindilleiskkadeamit. Iskkadeamit álggahuvvo 2003 ja čađahuvvojit juohke logát jagi guovlluin gos orrot sihke sápmelaččat, kvenat ja dáččat. Dál čađahuvvo goalmmát gearddi válljejuvvon suohkaniin Innlandet fylkkas gitta Finnmárkui. Iskkadeapmi lea okta Norgga stuorámus iskkademiin ja máilmmi stuorámus iskkadeapmi mas lea eamiálbmot fokus.

Oasseváldit devdet jearahallanskovi ja ožžot álkiduvvon dearvvašvuođaiskkadeami.

SAMINOR čohkke dieđuid rupmaša, mentála dearvvašvuođa, dávddaid, váttuid, eallindilálašvuođaid ja aktivitehta birra.

Dieđut leat vuođđun dutkamii earret eara dávddaid, váttuid, borrandábiid ja dearvvašvuođabálvalusaid birra.

Siri, Ánte ante.siri@uit.no Kommunikasjonsrådgiver

Published: 07.02.24 13:25 Updated: 14.02.24 14:17

Health Om UiT Indigenous people Tromsø Alta Harstad Narvik